«Ο κόσμος είναι καλύτερα προετοιμασμένος από ό,τι ήταν το 2019 αλλά παραμένουν σημαντικές προκλήσεις» τονίζει ο Επικεφαλής του Γραφείου του ΠΟΥ στην Ελλάδα και του Γραφείου του ΠΟΥ/Ευρώπης για την Ποιότητα της Φροντίδας και την Ασφάλεια των Ασθενών στην Αθήνα, που παραχώρησε συνέντευξη στο CNN Greece στο πλαίσιο του μεγάλου αφιερώματος για τα πέντε χρόνια από τo πρώτο lockdown λόγω της SARS-CoV-2 στην Ελλάδα και το επίπεδο ετοιμότητας της Ελλάδας και του πλανήτη σε περίπτωση νέας πανδημίας.
«Η πανδημία μας δίδαξε ότι η υγεία είναι βαθιά αλληλένδετη με την οικονομία, την εκπαίδευση και την κοινωνική ευημερία, υπογραμμίζοντας την ανάγκη αντιμετώπισης της παραπληροφόρησης και οικοδόμησης εμπιστοσύνης στις αρχές της επιστήμης και της υγείας. Το πιο σημαντικό, η πανδημία υπογράμμισε ότι η αλληλεγγύη και η συνεργασία δεν είναι απλώς αξίες αλλά αναγκαιότητες για την υπέρβαση τέτοιων κρίσεων» δήλωσε ο ίδιος.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, ο κ. Breda αναφέρεται επίσης στην πρωτοφανή υγειονομική εμπειρία του κορωνοϊού, τα διδάγματα που πρέπει να κρατήσουμε και στην ευαλωτότητα που δημιούργησε σε θέματα ψυχικής υγείας στους πολίτες παγκοσμίως.
Εργαζόμενος του ΕΟΔΥ παίρνει δείγμα για rapid test
(AP Photo/Thanassis Stavrakis)
Κάνει, παράλληλα, και την αυτοκριτική του, υπογραμμίζοντας:
«Καταβλήθηκαν σημαντικές προσπάθειες για την παροχή έγκαιρης και βασισμένης σε στοιχεία καθοδήγησης σε ταχέως εξελισσόμενες καταστάσεις, εξακολουθούν όμως να υπάρχουν προκλήσεις».
Έκανε λόγο για «κενά» όσον αφορά στη διασφάλιση υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης και χαρακτήρισε την ετοιμότητα «κοινή ευθύνη».
«Η πανδημία έδειξε πόσο κρίσιμη είναι η ασφάλεια των ασθενών και η ασφάλεια της υγείας για τις κοινωνίες μας και δημιούργησε δυναμική για την ευαισθητοποίηση για την ποιότητα της περίθαλψης και την ασφάλεια των ασθενών ως αποφασιστικούς μοχλούς των μεταρρυθμίσεων των συστημάτων υγείας και του απώτερου στόχου της καθολικής υγειονομικής κάλυψης.
Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν κενά όσον αφορά τη διασφάλιση υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης, τη δίκαιη πρόσβαση σε πόρους, την αντιμετώπιση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού και την προώθηση της αποτελεσματικής διεθνούς συνεργασίας. Η ετοιμότητα είναι κοινή ευθύνη» είπε ο κ. Breda.
Και συμπλήρωσε:
«Για να είμαστε πραγματικά έτοιμοι, πρέπει να συνεχίσουμε να επικεντρωνόμαστε στην καθολική κάλυψη υγείας, τα ισχυρά συστήματα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και τις επενδύσεις στην πρόληψη, τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση που δεν αφήνουν κανέναν πίσω. Η επόμενη έκτακτη ανάγκη για την υγεία πρέπει να μας βρει ενωμένους και ανθεκτικούς, δίνοντας προτεραιότητα στην υγεία ως θεμέλιο της κοινωνικής και οικονομικής σταθερότητας».
Ο κ. Breda στέλνει παράλληλα και ένα ηχηρό μήνυμα στην παγκόσμια κοινότητα, την ώρα που ο ΠΟΥ κλυδωνίζεται από την αποχώρηση των ΗΠΑ:
«Η επόμενη έκτακτη ανάγκη για την υγεία πρέπει να μας βρει ενωμένους και ανθεκτικούς, δίνοντας προτεραιότητα στην υγεία ως θεμέλιο της κοινωνικής και οικονομικής σταθερότητας».
Διαβάστε επίσης: Όταν ο κορωνοϊός «πάγωσε» την Ελλάδα: Πέντε χρόνια από το πρώτο lockdown
Ολόκληρη η συνέντευξη του Δρ Joao Breda
Δρ Joao Breda, το 2025, κλείνουμε πέντε χρόνια από την εμφάνιση του κορωνοϊού, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει μια άνευ προηγουμένου πανδημία, που άλλαξε όλο τον κόσμο. Εσείς, ως εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, πώς αξιολογείτε αυτή την εμπειρία, ποια πολύτιμα μαθήματα κρατάτε;
Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω λέγοντας ότι εξακολουθούμε να βλέπουμε ποσοστά COVID-19 και ενώ έχει τελειώσει η φάση έκτακτης ανάγκης, οι αναπνευστικοί ιοί εξακολουθούν να κυκλοφορούν.
Η πανδημία COVID-19 ήταν μια καθοριστική στιγμή για την παγκόσμια δημόσια υγεία, δοκιμάζοντας την ανθεκτικότητά μας και εκθέτοντας ευπάθειες ακόμα και στα πιο ισχυρά υγειονομικά συστήματα. Ενίσχυσε τη σημασία της ετοιμότητας έκτακτης ανάγκης, των ανθεκτικών συστημάτων υγείας και του κρίσιμου ρόλου της λήψης αποφάσεων που βασίζονται σε στοιχεία.
Η πανδημία μάς δίδαξε ότι η υγεία είναι βαθιά αλληλένδετη με την οικονομία, την εκπαίδευση και την κοινωνική ευημερία, υπογραμμίζοντας, αν θέλετε, την ανάγκη αντιμετώπισης της παραπληροφόρησης και οικοδόμησης εμπιστοσύνης στις αρχές της επιστήμης και της υγείας. Το πιο σημαντικό, η πανδημία υπογράμμισε ότι η αλληλεγγύη και η συνεργασία δεν είναι απλώς αξίες αλλά αναγκαιότητες για την υπέρβαση τέτοιων κρίσεων.
Μας δίδαξε ότι πρέπει να εμπλέκουμε ενεργά τις κοινότητες στο σχεδιασμό, την προετοιμασία και τις φάσεις απόκρισης μιας έκτακτης ανάγκης, διασφαλίζοντας ότι οι ανάγκες και οι προοπτικές τους είναι κεντρικές για τη στρατηγική απόκρισης.
Προχωρώντας ωστόσο μπροστά, αυτά τα διδάγματα πρέπει να καθοδηγούν τις παγκόσμιες προσπάθειες για την ενίσχυση των συστημάτων υγείας και την καλύτερη προστασία των πληθυσμών, ιδίως όσον αφορά στην αντιμετώπιση της αυξανόμενης πρόκλησης που δημιουργούν οι μη μεταδοτικές ασθένειες που συμβάλλουν σημαντικά στο παγκόσμιο βάρος των ασθενειών.
Σήμερα, τα μη μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως ο διαβήτης, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ο καρκίνος, ευθύνονται για το 74% των θανάτων παγκοσμίως. Αυτό υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για στοχευμένες στρατηγικές πρόληψης και διαχείρισης.
Επιπλέον, η πανδημία επηρέασε την ψυχική μας υγεία σε παγκόσμια κλίμακα, επηρεάζοντας δυσανάλογα τα παιδιά και τους νέους μας. Μια από τις θετικές κληρονομιές της πανδημίας πρέπει να είναι ότι είμαστε πιο ανοιχτοί και πρόθυμοι να μιλήσουμε για την ψυχική υγεία. Η Ελλάδα έχει ήδη σημειώσει σημαντική πρόοδο σε αυτόν τον τομέα, αναλαμβάνοντας ηγετικό ρόλο στην υποστήριξη της καλύτερης φροντίδας ψυχικής υγείας και σε συνεργασία με τον ΠΟΥ/Ευρώπη για τη βελτίωση των υπηρεσιών φροντίδας ψυχικής υγείας.
Να σας θυμίσω, ότι η χώρα φιλοξένησε τη διάσκεψη κορυφής της Αθήνας για την Ψυχική Υγεία 2021, όπου 53 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας του ΠΟΥ υπέγραψαν τη Διακήρυξη της Ψυχικής Υγείας της Αθήνας.
Η Ελλάδα έχει επίσης προχωρήσει στην ψυχιατρική μεταρρύθμιση, μεταβαίνοντας στη φροντίδα με βάση την κοινότητα και ανέπτυξε το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2021-2030.
Σε μια συνεχή κοινή προσπάθεια, η ελληνική κυβέρνηση και το γραφείο μας επικεντρώνονται επί του παρόντος στην προώθηση της φροντίδας ψυχικής υγείας για παιδιά και εφήβους μέσω του νέου Ευρωπαϊκού Προγράμματος της ΠΟΥ για την Ποιότητα της Φροντίδας Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων, θέτοντας ένα νέο πρότυπο για την Περιφέρεια.
Από την πολύτιμη εμπειρία σας μέχρι σήμερα, πιστεύετε ότι η Ελλάδα και ο υπόλοιπος κόσμος θα μπορούσαν να είχαν λειτουργήσει καλύτερα και πιο αποτελεσματικά σε αυτήν την κρίση υγείας;
Σε μια κρίση αυτού του μεγέθους, κάθε χώρα αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, αλλά υπάρχουν και μαθήματα που πρέπει να αντληθούν. Η Ελλάδα επέδειξε αξιοσημείωτη προσαρμοστικότητα και ανθεκτικότητα στην έγκαιρη απόκρισή της, αξιοποιώντας αποτελεσματικά τη δέσμευση της κοινότητας και την τεχνογνωσία της δημόσιας υγείας για τον περιορισμό του ιού.
Ωστόσο, η πανδημία τόνισε τα παγκόσμια και τοπικά κενά στην ετοιμότητα σε κάθε χώρα, την ισότητα στη διανομή εμβολίων και την ικανότητα του συστήματος υγείας.
Υπογράμμισε την επείγουσα ανάγκη για συνεχείς επενδύσεις σε υποδομές δημόσιας υγείας, ισχυρότερη διεθνή συνεργασία και αλληλεγγύη και καινοτόμες συνεργασίες. Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να δώσει το παράδειγμα στην προώθηση της περιφερειακής συνεργασίας και στην οικοδόμηση ενός πιο ανθεκτικού συστήματος υγείας για μελλοντικές κρίσεις.
Τα τελευταία πέντε χρόνια, συνεργαζόμαστε στενά με την ελληνική κυβέρνηση, υποστηρίζοντας τη χώρα στη δημιουργία ενός συστήματος υγειονομικής περίθαλψης υψηλής ποιότητας, ενισχύοντας τις υπάρχουσες υπηρεσίες και αντιμετωπίζοντας τα κενά που εντοπίσαμε, από κοινού. Ο ΠΟΥ/Ευρώπη έχει μια στρατηγική που εγκρίθηκε από όλα τα κράτη μέλη με την ονομασία Preparedness 2.0, η οποία περιγράφει τα βήματα που απαιτούνται για να γίνουν όλες οι χώρες πιο προετοιμασμένες, έτοιμες και ανθεκτικές να αντιμετωπίσουν μελλοντικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Γενικότερα, ποια είναι η αυτοκριτική σας, τόσο προσωπικά όσο και επίσημα, ως εκπρόσωπος του ΠΟΥ;
Ως ΠΟΥ, δεσμευόμαστε να καθοδηγούμε και να υποστηρίζουμε όλες τις χώρες για την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων για την υγεία, αλλά αναγνωρίζουμε τη σημασία του αυτοστοχασμού για συνεχή βελτίωση. Ενώ καταβλήθηκαν σημαντικές προσπάθειες για την παροχή έγκαιρης και βασισμένης σε στοιχεία καθοδήγησης σε ταχέως εξελισσόμενες καταστάσεις, εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις. Η αποτελεσματική επικοινωνία ενόψει της αλλαγής της επιστημονικής γνώσης και η αντιμετώπιση της ταχείας εξάπλωσης της παραπληροφόρησης ήταν και εξακολουθούν να είναι ιδιαίτερα περίπλοκα καθήκοντα.
Σε προσωπικό επίπεδο, σκέφτομαι την ανάγκη για ενεργή ακρόαση των κοινοτήτων και τη διασφάλιση ότι η καθοδήγηση για τη δημόσια υγεία είναι σαφής, προσβάσιμη, έγκαιρη, προσαρμοσμένη και έχει απήχηση σε διαφορετικούς πληθυσμούς. Η οικοδόμηση εμπιστοσύνης στα παγκόσμια ιδρύματα υγείας απαιτεί διαφάνεια, συνεργασία και διαρκή δέσμευση με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς.
Πιστεύετε ότι είμαστε προετοιμασμένοι για την επόμενη πανδημία, όποτε αυτή εμφανιστεί ξανά; Είναι προετοιμασμένα τα συστήματα υγείας, οι πολίτες και οι φαρμακοβιομηχανίες;
Θα σας απαντούσα με ένα «ναι» και ένα «όχι» ταυτόχρονα…
Ο κόσμος είναι καλύτερα προετοιμασμένος από ό,τι ήταν το 2019, αλλά παραμένουν σημαντικές προκλήσεις.
Πολλές χώρες έχουν λάβει μέτρα για την ενίσχυση των συστημάτων υγείας, τη βελτίωση της επιτήρησης και τις επενδύσεις στην έρευνα και την ανάπτυξη, ιδιαίτερα για εμβόλια, διαγνωστικά και θεραπείες. Οι βιομηχανίες έχουν προχωρήσει στην καινοτομία, ειδικά στους τομείς της φαρμακευτικής και της ψηφιακής υγείας.
Ταυτόχρονα, η αντιμετώπιση των Μη Μεταδιδόμενων Ασθενειών, παραμένει ακρογωνιαίος λίθος για την ενίσχυση του συστήματος υγείας, όπως τονίζεται από τις πολιτικές του ΠΟΥ που υποστηρίζουν ολοκληρωμένες προσεγγίσεις για την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την ισότιμη πρόσβαση στη φροντίδα για καταστάσεις όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, διαβήτης, καρκίνος και χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις.
Επιπλέον, η πανδημία έδειξε πόσο κρίσιμη είναι η ασφάλεια των ασθενών και η ασφάλεια της υγείας για τις κοινωνίες μας και δημιούργησε δυναμική για την ευαισθητοποίηση για την ποιότητα της περίθαλψης και την ασφάλεια των ασθενών ως αποφασιστικούς μοχλούς των μεταρρυθμίσεων των συστημάτων υγείας και του απώτερου στόχου της καθολικής υγειονομικής κάλυψης.
Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν κενά όσον αφορά τη διασφάλιση υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης, τη δίκαιη πρόσβαση σε πόρους, την αντιμετώπιση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού και την προώθηση της αποτελεσματικής διεθνούς συνεργασίας. Η ετοιμότητα είναι κοινή ευθύνη.
Για να είμαστε πραγματικά έτοιμοι, πρέπει να συνεχίσουμε να επικεντρωνόμαστε στην καθολική κάλυψη υγείας, τα ισχυρά συστήματα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και τις επενδύσεις στην πρόληψη, τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση που δεν αφήνουν κανέναν πίσω. Η επόμενη έκτακτη ανάγκη για την υγεία πρέπει να μας βρει ενωμένους και ανθεκτικούς, δίνοντας προτεραιότητα στην υγεία ως θεμέλιο της κοινωνικής και οικονομικής σταθερότητας.
Πηγή: www.cnn.gr
