Τρία τα κυκλώματα αρχαιοκάπηλων στην Βόρεια Ελλάδα – 50 οι κατηγορούμενοι

Τρεις ήταν οι εγκληματικές οργανώσεις των αρχαιοκάπηλων που εξάρθρωσαν οι Αρχές στη Βόρεια Ελλάδα, ενώ σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ. για την υπόθεση κατηγορούνται συνολικά 50 άτομα.

Για τον εντοπισμό και την εξάρθρωση των κυκλωμάτων προηγήθηκε πολύμηνη προανακριτική έρευνα, με συνδυασμό φυσικών επιτηρήσεων και διεξαγωγή ειδικών ανακριτικών πράξεων, από την οποία προέκυψε η διαρθρωτική δομή των εγκληματικών οργανώσεων και ο τρόπος δράσης τους. Η δράση τους ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2024, ενώ για την υπόθεση κατηγορούνται συνολικά 50 άτομα.

Το modus operandi

Ο τρόπος δράσης τους (modus operandi), ο οποίος για τις δύο εγκληματικές οργανώσεις ήταν πανομοιότυπος, εστίαζε σε παράνομες αρχαιολογικές έρευνες, λαθρανασκαφές, υπεξαίρεση, αποδοχή και διάθεση αρχαίων μνημείων, προϊόντων εγκλήματος, και την εξαγωγή μνημείων εκτός ελληνικής επικράτειας, με σκοπό την πώληση αυτών.

Ως προς τη μεθοδολογία δράσης της τρίτης εγκληματικής οργάνωσης, περιλάμβανε πρώτιστα την έρευνα για θησαυρούς, όπως λίρες και λοιπά πολύτιμα αντικείμενα.

Για να πετύχουν τον σκοπό τους, πραγματοποιούσαν αναζήτηση αρχαίων, είτε μέσω διενέργειας παράνομων αρχαιολογικών ερευνών και λαθροανασκαφών από τα ίδια τα μέλη της εγκληματικής οργάνωσης ή από άλλα συνεργαζόμενα πρόσωπα, είτε μέσω εντοπισμού ατόμων που τα έχουν ιδιοποιηθεί παρανόμως και επιθυμούν να προβούν στην πώληση αυτών.

PHOTO 1 / 2

Photo 1/2

Photo 2/2

Στην πρώτη εγκληματική οργάνωση, σε περίπτωση εντοπισμού τέτοιων αντικειμένων, μέλος επιφορτισμένο με το ρόλο αυτό, προέβαινε στη φωτογράφισή τους και έστελνε το φωτογραφικό υλικό, μέσω διαδικτυακής εφαρμογής στο ηγετικό στέλεχος, προκειμένου να κριθεί τυχόν περαιτέρω εκμετάλλευση και αξιοποίησή τους.

Ακολούθως, το ηγετικό στέλεχος, το οποίο είναι σεσημασμένο για ομοειδή αδικήματα, εκμεταλλευόταν τις διασυνδέσεις του με αρχαιοκάπηλους από διάφορες περιοχές της ελληνικής επικράτειας, με σκοπό την περαιτέρω προώθηση των αρχαίων αντικειμένων, τόσο στο εσωτερικό της Χώρας, όσο και στο εξωτερικό.

Κατόπιν, εφόσον υπήρχε συμφωνία για το κόστος αγοράς, καταβάλλονταν το χρηματικό ποσό, με σκοπό την μετέπειτα πώληση σε έτερο ενδιαφερόμενο πρόσωπο σε υψηλότερη αξία, από αυτή που είχαν ήδη αγοραστεί, αποσκοπώντας στην αποκόμιση οικονομικού οφέλους.

Τα μέλη της, για να αποφύγουν τυχόν εντοπισμό τους, εφάρμοζαν τεχνικές αντιπαρακολούθησης ενώ για τις μεταξύ τους επικοινωνίες χρησιμοποιούσαν συνθηματική και κωδικοποιημένη ορολογία, όπως ενδεικτικά «μπιχλιμπίδια» για τα αρχαία νομίσματα, «μπερεκέτια» για τα ευρήματα από ανασκαφές, «μαύρα» για χάλκινα αρχαία νομίσματα τα οποία παρουσίαζαν σημάδια διάβρωσης ή «κάτι ψιλά» αν τα αρχαία είχαν μικρή εμπορική αξία.

Για να καταφέρουν τον σκοπό τους, όλα τα μέλη:

• συνεισέφεραν πληροφοριακά, εντοπίζοντας περιοχές με αρχαιολογικό ενδιαφέρον,
• στρατολογούσαν νέα άτομα («ψαχτήρια»), τα οποία αναλάμβαναν τη διεξαγωγή παράνομων αρχαιολογικών ερευνών, προς ανεύρεση αρχαίων μνημείων,
• αναζητούσαν έτερα πρόσωπα που είχαν στην κατοχή τους αρχαία μνημεία, αποσκοπώντας στη διαπραγμάτευση αγοράς αυτών και
• χρησιμοποιούσαν εξειδικευμένο εξοπλισμό, για την ανεύρεση αρχαιοτήτων, εφάρμοζαν τεχνικές επιφανειακού σκαψίματος και εξέταζαν περιοχές με εκτεθειμένα μνημεία.

Ως προς τη δεύτερη εγκληματική οργάνωση, πέραν της προαναφερόμενης μεθοδολογίας, χαρακτηριστική είναι η συμμετοχή υπαλλήλου Εφορείας Αρχαιοτήτων, ο οποίος ως ηγετικό στέλεχος της οργάνωσης, καθοδηγούσε, λόγω της ενασχόλησής του με το χώρο της αρχαιολογίας, την υπόλοιπη ομάδα σε στοχευμένες έρευνες και ανασκαφές.

Λαθραίες ανασκαφές στον Τύμβο Καστά

Τέλος, ως προς την τρίτη εγκληματική οργάνωση, χαρακτηριστικές είναι οι αναφορές για λαθρανασκαφές στον Τύμβο Καστά και την ευρύτερη περιοχή της Αμφίπολης.

Κοινό στοιχείο και των τριών εγκληματικών οργανώσεων αποτελεί η εκτεταμένη χρήση εξειδικευμένου εξοπλισμού ανίχνευσης μετάλλων και διασκόπησης εδάφους, του οποίου τα μέλη τύγχαναν άριστοι χειριστές.

Συνολικά, πραγματοποιήθηκαν 40 έρευνες σε οικίες και επαγγελματικούς χώρους, από τις οποίες κατασχέθηκε πλήθος αντικειμένων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος και λοιπών αντικειμένων, που εμπίπτουν στη νομοθεσία περί πολιτιστικής κληρονομιάς και αρχαιοτήτων.

Υπενθυμίζεται ότι, ενώπιον των αρμόδιων εισαγγελικών Αρχών οδηγήθηκαν 23 συλληφθέντες που κατηγορούνται ως μέλη των τριών κυκλωμάτων αρχαιοκαπηλίας.

Υπάλληλος της υπηρεσίας Αρχαιοτήτων Σερρών στους συλληφθέντες

Ανάμεσα σε αυτούς φαίνεται να είναι και υπάλληλος σε υπηρεσία Αρχαιοτήτων στις Σέρρες.

Πρόκειται κυρίως για «κυνηγούς» νομισμάτων και άλλων αρχαιολογικών ευρημάτων που έκαναν παράνομες ανασκαφές ακόμη και κοντά σε αρχαιολογικούς χώρους της Βόρειας Ελλάδας. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι χρησιμοποιούσαν εκτός από ανιχνευτές μετάλλων κι άλλα σκαπτικά σύνεργα, εκρηκτική ύλη (ΤΝΤ).

Κωδικές ονομασίες

Ακόμη, στις τηλεφωνικές τους επικοινωνίες χρησιμοποιούσαν κωδικές ονομασίες προκειμένου να μην γίνουν αντιληπτοί. Τα δε, αρχαία αντικείμενα φαίνεται να τα προωθούσαν σε αγορές του εξωτερικού, αποκομίζοντας κέρδη από την παράνομη δράση τους.